Fastnachtspiel

Fastnachtspiel

22 lipca 2023 0 przez Monika Kilijańska

Marka Turka poznałam dzięki zinom o Mr. Silence. Lubię groteskę, którą czuć z jego prac. Pierwsze opowiadania, które powstały w ramach cyklu Fastnachtspiel, zaczęły się pojawiać już pod koniec lat 90-tych. Ten komiks zbiera cztery ich części i dodaje satysfakcjonujące zakończenie.

Bohaterowie

W mrocznych uliczkach jakiegoś ponurego, prawdopodobnie postapokaliptycznego i nieco fantastycznego miasta spotkać możemy Człowieka o Dziwnym Spojrzeniu, Człowiekiem, który Wiedział za Dużo, archanioła Rivanola, Śpiewaczy, Stowarzyszenie Anonimowych Męczenników, golemy strzegące bram, Charona, Śmierć czy Lucyfera. Każdy z nich ma jakieś zadanie do wykonania. Najbardziej charakterystyczny wydaje się dla mnie Charon. To dość spokojny, nieco znudzony swoja pracą człowiek. Mieszka na wyspie, gdzieś wśród wód Styksu. Wraz z żoną, Śmiercią. Jest ona przykuta do ściany, więc też bezrobotna. A oznacza to automatycznie, że i praca Charona nie ma większego sensu. Jednak praca to praca – jest to trzeba ją codziennie powtarzać.

Fabuła

W MIEŚCIE rządzi twardą dyktatorską ręką Burmistrz. A nim Pani Krysia, jego sekretarka. Jak widać to miejsce, gdzie wszystko jest odwrócone do góry nogami. Dzieci są karłami, miasto otacza bezkresne morze Styksu, nikt nic nie pamięta dlaczego jest tu tak dziwnie ani dlaczego z miasta nie można uciec. Jedyną możliwością jest zdobycie wspomnień, które są dobrem czarnorynkowym. Podobno istnieje też gdzieś w MIEŚCIE portal, dzięki któremu można opuścić to miejsce, ale nikt nie może potwierdzić jego umiejscowienia. Do portu systematycznie podpływa Charon, który jakby zapomniał, że tu też nikt nie umiera. Burmistrz stara się terrorem wprowadzić porządek w mieście oraz przy pomocy mieszkańców, najlepiej wszystkich, wybudować wieżę Babel. Zajęci nie będą szukali okazji do sprzeciwów. Choć te historie wydają się być niepowiązane ze sobą, dążą do wspólnego finału, ukazując brzydotę MIASTA.

Kreska

Czarno-białe rysunki Marka Turka są do granic możliwości przejaskrawione. Miasto pełne jest dziwacznych cieni, pomieszczenia wzmagają klaustrofobię, ściany często chylą się pod dziwnymi kątami. Bohaterowie i ich fizjonomia ocierają się o groteskę. Rysunki są bardzo wyraziste, a zarazem brudne. Pojawiają się symbole zapożyczone z różnych religii, mitologii czy literatury. Wszystko to sprawia, że trzeba się mocniej koncentrować na każdym kadrze. Wplatane co rusz w fabułę okładki miejskiej gazety Raptularza Delirycznego, zawarte w części ,,Dodatki” przepisy na dania z syreny lub zabawy niby dla dzieci jak labirynty czy wyszukiwanki, jeszcze bardziej udziwniają pozycję. Ale też sprawiają niewątpliwa radość oczom.

Ciekawostka

Sam tytuł zbioru odwołuje się do niemieckich Fastnachtsspiel, czyli krótkich fars prezentowanych w Niemczech. Wykonywali go rzemieślnicy i patrycjusze w środowisku miejskim w czasach zapustów w latach 1430-1600. Ośrodkami były Norymberga, Lubeka, Tyrol i miasta alemańskie. Aktorzy-amatorzy prezentowali swój występ na świeżym powietrzu. Prosili publiczność o uwagę, wprowadzali w grę, często dodając elementy taneczne, a na koniec prosił o napitek dla występujących. Akcja była dynamiczna, często wyszydzano poglądy i zwyczaje. Dominowała społeczna dydaktyka i śmiałe moralizatorstwo, nie unikano wulgaryzmów czy podtekstów seksualnych.

Podsumowanie

Niemieckie zabawy zapustowe cechował dydaktyzm. Ukazanie świata na opak miało wzbudzić strach przed taka rzeczywistością wyzbytą norm. Ludzie doceniali bardziej to, co mają i znają. Fastnachtspiel to satyra na współczesny świat. Czyż władza nie kombinuje i nie skrywa się za biurokratycznymi przepisami? Nie skrywamy głęboko, może nie w piwnicach, ale w sobie, demonów? A mieszkańcy czasem nie przypominają żywych trupów, przynajmniej jak wracają po ciężkim dniu z pracy, wgapiając się tępo w smartfony?


Na szybko:

Nie jest to na pewno łatwy, prosty i niewymagający tytuł, a raczej komiks wymuszający uwagę czytelnika. Tylko dla lubiących nieco się zastanowić.

Moni zdaniem:

Fabuła: 8/10
Kreska: 10/10
Bohaterowie: 9 /10