Pewnego razu we Francji. Imperium pana Józefa [tom 1]

8 listopada 2018 24 przez Monika Kilijańska

Każdy kraj ma bohaterów, którzy nie są do końca kryształowi. Jedni ich hołubią, inni pokazują złą stronę ich życiorysu. Takim bohaterem był w Polsce Piłsudski, a we Francji Józef Joanovici. Czymże wsławił, a czym zhańbił się ten Żyd z Rumunii?

Bohaterowie

Józef Joanovici to rodowity rumuński Żyd. Pochodzi z Kiszyniowa, tak jak jego żona Ewa Schwarz, którą poznał podczas pogromu Żydów w Besarabii Rumuńskiej, dokonanej przez wojska Cara Mikołaja II. Wraz z Ewą udają się do spokojniejszej Francji, do Clichy, gdzie mieszka rodzina Ewy. Wraz z jej wujem prowadzi skład metali. Jako że całe życie zajmował się pracą polegającą na sortowaniu metali potrafi rozpoznać jakość stopu żelaza biorąc je na ząb. Jednego w życiu jednak nie zdołał opanować: pisania. Liczenie idzie mu dobrze, gdyż posługuje się specyficznym pismem obrazkowym. I jest w tym piekielnie dobry, tak samo ja w robieniu interesów. Za zaoszczędzone pieniądze, być może nie do końca legalnie, staje się właścicielem firmy wuja. Potem udaje mu się na tyle rozbudować złomowisko, że otwiera kolejne blisko Linii Maginota. A to dopiero początek interesów!

Fabuła

Niełatwo być Żydem w Rumunii: ani przed I ani przed II Wojną Światową. Pogromy, łapanki, oskarżenia o rytualne mordy. Młody Józef wraz z żoną Ewą postanawia przenieść się do Francji. Mają ze sobą tylko walizkę i adres wujka w Clichy. Na szczęście Józef nie jest byle kim: ma fach w ręku i bystry umysł przedsiębiorcy. Pozwala mu to nie tylko nie przymierać głodem, ale w końcu wygryźć wuja z interesu i zająć jego miejsce. A to dopiero pierwszy krok na drodze do zbudowania imperium! Czy jednak na złomie można się legalnie dorobić? I czy Żyd w czasach zbliżającej się II Wojny Światowej uchroni swoją rodzinę od problemów?

Fabien Nury, którego mogliśmy już poznać m.in. w Śmierci Stalina, stworzył scenariusz komiksu, który jest umiejscowiony w różnych czasach.. Co chwilę widzimy retrospekcje i mniej jasne na chwilę obecną wydarzenia takie jak unikanie wymiaru sprawiedliwości i aresztowanie Józefa. Za co przyszło mu być ukaranym? Czy rzeczywiście popełnił zbrodnie o które się go posądza?

Kreska

Kreska Sylvaina Vallée jest naprawdę dopracowana. Dużo w niej szczegółów, fantastycznego wyczucia perspektywy, obrazowaniu scen z różnych kątów i poziomów. Do tego dochodzi delikatne, ale spójne kolorystycznie kolorowanie wykonane przez Delf, z dużą uwagą skupioną na światłocieniu. Przepiękna komitywa!

Ciekawostka

W latach 1903–1906 doszło do drugiej, rozleglejszej i bardziej krwawej od poprzedniej fali pogromów w Rosji Carskiej. Wybuch antyżydowskiej przemocy był związany z walką polityczna między antycarskimi rewolucjonistami a popierającymi carat stronnikami. W celu odwrócenia niezadowolenia społecznego, rząd rosyjski dał gazetom reakcyjnym wolną rękę w prowadzeniu antyżydowskiej nagonki, co czyniły one z zapamiętałością. Do największego nasilenia fali pogromów doszło w okresie pomiędzy październikiem 1905 a styczniem 1906 roku, gdzie antyżydowska przemoc ogarnęła 575 miejsc, z czego około 85% w południowych prowincjach Imperium Rosyjskiego. W Besarabii 12% populacji stanowili właśnie Żydzi. Pogrom na tym terenie rozpoczął się już w 1903 roku w kwietniu po opublikowaniu w gazecie Besarabiec informacji, że Żydzi zamordowali rosyjskiego chłopca, a później w innym czasopiśmie Swet, że chłopiec ten był zamordowany na potrzeby jednego z żydowskich rytuałów, do którego potrzebna był Żydom nieżydowska krew. Zamordowano wtedy 47 Żydów, 92 osoby zostały ciężko ranne (500 – lekko), zaś 1300 domów i sklepów splądrowano.

Podsumowanie

Józef Joanovici to jeden z najsłynniejszych francuskich postaci w historii II Wojny Światowej. Bardzo kontrowersyjnej. Pewnego razu we Francji w fabularyzowany sposób opowiada koleje życia Józefa, o którego szczegóły spierają się nawet historycy. Bardzo wciągająca historia, a to dopiero początek tej sześcio tomowej serii.

Drugi tom serii Pewnego razu we Francji: Czarne wrony

Inne komiksy o tematyce wojennej:
Jan Karski, człowiek który odkrył holokaust
Wyzwolenie? 1945
Kobiety wojny
Kurier z Warszawy
Maus
Wojna w eterze
Wilcze tropy “Zygmunt”
Wilcze tropy “Orlik”
Wilcze tropy “Młot”

Na szybko:

Doskonała pozycja dla wszystkich miłośników historii, kryminałów i sensacji. Z tej strony jeszcze Francji w przededniu II Wojny Światowej nie widzieliście!